Verzamelbeschrijving


682-1117 Rekeningen van Inkomsten en Uitgaven van de Burgemeesters der stad en der buytenie

Periode1483 - 1795
AantekeningenN.B. In deze serie vindt men enkele rekeningen, welke tevens handelen over de inkomsten en uitgaven van Nederweert, dat immers vóór 1525 samen met "Oeverweert" een administratief geheel uitmaakte. Wij mogen dus aannemen, dat de oudste rekeningen, ook al vermelden zij dit niet altijd, handelen over de financiën van de stad, de buytenie en Nederweert samen.
Ofschoon en van 1585 - 1740 in zekere mate een administratieve scheiding heeft bestaan tussen stad en buitenie, zijn toch - ook om praktische redenen - de burgemeestersrekeningen van stad en buitenie niet in twee series, maar in één doorlopende serie ondergebracht.
Het rekeningjaar loopt van Allerheiligen tot Allerheiligen, tijdstip waarop jaarlijks de "Wet veranderd" werd, m.a.w. een nieuw bestuur werd aangesteld en nieuwe burgemeesters de kas overnamen. Voor zover wij konden nagaan bestaat deze gewoonte vanaf 1504.
Voor 1500 is de toestand onduidelijk. Wij menen te mogen aannemen, dat toen omstreeks Nieuwjaar het rekeningsjaar begon. Waar niet anders aangegeven dan b.v. 1600 - 1601, betekent dit, dat de rekening loopt van 1 november 1600 tot 31 oktober 1601.
Op de eerste rekeningen tot ca. 1500 vonden wij geen ondertekeningen, nog minder aantekeningen omtrent de afhoring. Dit kan zijn oorzaak vinden in de vaak ontbrekende eerste of laatste bladen ten gevolge van slijtage of vochtinwerking.
Waar de afhoring duidelijk tot gelding komt, is deze met vermelding van datum telkens aangegeven. Andere visitaties of ondertekeningen, waarbij het twijfelachtig is, of het over een werkelijke afhoring handelt, zijn tussen haakjes geplaatst.
Ook de vele dubbelexemplaren van de rekeningen zijn alle in deze serie opgenomen. Soms is op het exemplaar duidelijk aangegeven of het bestemd was "voer dei gemeinde" (en dus het exemplaar bestemd voor het archief) of "voer den rendant"; het eerste was gewoonlijk ondertekend, het andere een afschrift. Indien niet anders vermeld, is het eerst beschreven exemplaar het afgehoorde origineel. Soms is echter alleen het afschrift van de rendant bewaard gebleven, soms ook verkeert het archiefexemplaar in slechte staat, terwijl het exemplaar van de rendant goed is geconserveerd; redenen waarom wij gemeend hebben de beide exemplaren bij elkaar te moeten houden. Verschillende rekeningen zijn door vochtinwerking etc. in zeer slechte toestand; slechts hier en daar is dit door ons vermeld, wanneer ons dit i.v.m. de beschrijving noodzakelijk leek. De rekeningen zijn doorgaans opgemaakt volgens een bepaald schema, dat ongetwijfeld voorgeschreven zal zijn geweest, maar waarvoor wij geen instructies hebben kunnen ontdekken, ten minste niet voor alle perioden. De inhoud en de opmaak blijkt enigszins uit de volledige titel van een rekening, welke wij als specimen hier willen laten volgen:
"Dit ist Rekeninge ende Bewijs Peter K(...) en Jan Goerts, borgemesteren tot Overweert van allen inboeren, van cijsen, wagengruitgelden, weegelden ende beden, aingaende op jairsdach anno (14)91 ende begint onse uitgeven tegen dat voirschreven ontfanck op jairsdag anno (14)90 indende op jairsdach anno (14)91 exclusive ende ist dese rekeninge gemaict op curente Rijnsse guldens te weten eijnen overlentschen gerekent voor 3 stuver current ende 20 stuver current voor eijnen gulden ende alle andere payment dair nae"
Vorm435 delen, deeltjes en katerns
  • Deelbeschrijvingen